Kwetsbare verdachten

Ondanks de zomervakantie is het erg druk in mijn praktijk. In het familierecht zien we dat er tijdens de vakantie discussies ontstaan over de verdeling van de vakantie en buitenlandse reizen. Zo heeft een ouder bijvoorbeeld toestemming nodig van de andere ouder (met gezag) om met de kinderen op vakantie te gaan. Is die toestemming er niet, dan wordt er (soms met spoed) een procedure bij de rechtbank gestart om toch met de kinderen op vakantie te kunnen.

In het strafrecht viel mij iets anders op in deze vakantieperiode, een probleem dat al langer speelt. Tijdens mijn piketdiensten kwam ik weer een aantal kwetsbare verdachten tegen. Een kwetsbare verdachte is iemand die minderjarig is of waarbij sprake is van een verstandelijke beperking, dan wel psychiatrische stoornis.

De verdenkingen liepen uiteen van een overval, tot dreigen met een wereldwijde terreuraanval en het rondlopen met een vuurwapen. Die laatste verdenking bleek om een persoon te gaan die zo opging in een rollenspel dat hij in een FBI-uniform met een neppistool rondliep. Achteraf een storm in een glas water, het pistool was namelijk van plastic. Maar het valt natuurlijk heel goed in te denken dat omstanders wel dachten dat er een echt wapen in het spel was.
Het probleem is echter dat lang niet alle verdachten die behoefte hebben aan psychische hulp, die hulp ook daadwerkelijk krijgen. De gevangenis is voor deze personen al helemaal geen plek waar ze beter van worden. Eén verdachte in mijn piket had bijvoorbeeld extreme angsten. Je kunt je voorstellen hoe het voor deze verdachte moet zijn als je met angsten wordt opgesloten in een cel. Een andere verdachte was suïcidaal en ging een aantal dagen in hongerstaking. Deze verdachte werd bezocht door iemand van Emergis, om te beoordelen of deze persoon daar kon worden opgenomen. Conclusie? Niet suïcidaal genoeg. Deze verdachte mocht na een lang weekend Torentijd weer naar huis. Ook de verdachte met het neppistool werd weer naar huis gestuurd.

Wat mij deze vakantieperiode opviel? Kwetsbare verdachten die behoefte hebben aan psychische hulp

Deze kwetsbare verdachten hebben overduidelijk psychische hulp nodig. Helaas bestaan er grote personeelstekorten binnen de GGZ. Het gevolg is dat ze kritisch beoordelen wie er bijvoorbeeld opgenomen dient te worden en wie niet. Lang niet alle kwetsbare verdachten krijgen de psychische hulp die ze nodig hebben. Het onoverkomelijke, maar trieste gevolg bij de kleinere strafzaken is dat een verdachte weer de straat op wordt gestuurd. Het gebeurt regelmatig dat ik deze personen binnen de kortste keren weer aantref in Torentijd.

Voor één verdachte, die ook nog eens geen onderdak had, heb ik me actief ingezet om toch hulpverlening voor hem in te schakelen. De hulpverlening zelf was daar verbaasd over, omdat zij dit verzoek niet vaak van advocaten krijgen. Bij mijn cliënt zag ik echter dat zijn problemen steeds groter werden en de delicten die hij pleegde, werden ook steeds zwaarder. De hulpverlening voor deze cliënt verloopt inmiddels goed, maar in te veel gevallen komt er niets van de grond. Wanneer ik zo’n cliënt dan voor de zoveelste keer in Torentijd aantref, kan ik alleen maar hopen dat hij of zij onder invloed van een psychische stoornis niet een veel zwaarder misdrijf pleegt.

Valerie de Nooijer
Zeeuwse advocaat