“Heb je de zaak ‘gewonnen’ als een kind trauma’s oploopt door uithuisplaatsing?”

Mij werd laatst gevraagd welke zaak mij het meest is bijgebleven. Ik hoefde daar niet lang over na te denken. Geen mooie vrijspraak in een strafzaak, maar een trieste zaak over de uithuisplaatsing van de dochter van mijn cliënte.

Lang verhaal kort: cliënte was moeder van een dochter van 16 jaar met autisme. Zij zocht hulpverlening, omdat het in de thuissituatie met dochter nogal botste. Vrijwillig stemde ze dus in met een ondertoezichtstelling in de verwachting dat ze geholpen zou worden. Niets was minder waar, haar dochter werd uit huis geplaatst. Na een mislukte plaatsing in een pleeggezin werd zij zelfs overgeplaatst naar een instelling op 2,5 uur afstand rijden van moeder.

Dat de zaak mij zo aangreep, kwam door mijn cliënte. Zij wilde enkel het beste voor haar dochter, maar werd tijdens iedere zitting zo negatief mogelijk neergezet. Telkens moest zij zichzelf daartegen verweren. Maar hoe verweer je jezelf tegen dingen die niet waar zijn? Heb je bewijs dat je juist geen persoonlijkheidsstoornis hebt? En hoe verweer je jezelf als je met 10-0 achterstaat, omdat van professionals wordt aangenomen dat wat zij zeggen klopt? Machteloos keek ze toe hoe het met haar dochter steeds slechter ging. Maar mijn cliënte gaf niet op. Zelfs na de zoveelste tegenslag, zocht zij op eigen houtje de hulpverlening die haar dochter nodig had om weer thuis te komen wonen. Samen deden wij het werk dat jeugdzorg had moeten doen. En na veel procedures mocht haar dochter dan eindelijk weer thuis gaan wonen. Ik zag een enorme ontlading bij mijn cliënte.

Ik merk dat mensen in mijn omgeving over dit soort zaken vrij kritisch en stellig zijn. Een soort van waar rook is, is vuur. ‘Ach, zo’n uithuisplaatsing zal wel nodig zijn geweest. Daar is altijd een reden voor’. Vaak wel inderdaad, maar er zijn ook (te) veel zaken waarin een uithuisplaatsing meer slecht doet dan goed. Mijn cliënte en ik hadden dan uiteindelijk wel ‘gewonnen’, maar heb je echt ‘gewonnen’ als een minderjarige trauma’s heeft opgelopen en niet eens naar school kan als gevolg van wat zij heeft meegemaakt? Ik vind van niet.

Gelukkig is er sinds begin dit jaar een nieuwe richtlijn voor jeugdzorg: wees terughoudend met uithuisplaatsingen en plaats kinderen sneller terug. En bovenal, luister en werk samen met de ouders. In veel gevallen weten zij echt wel wat goed is voor hun kind en zij kennen hun eigen kind het beste.

En die cliënte van mij? Die komt er wel. Ondanks dat ik geen zaak meer van haar in behandeling heb en voor haar hoop dat dat ook nooit meer hoeft, spreek ik haar af en toe nog steeds. Dat gebeurt niet vaak.

Valerie de Nooijer
Zeeuwse advocaat